Уахатов Бекмұрат
(1932 - 1984)
Лебяжі ауданы
Уахатов Бекмұрат 1932 жылы 29 қараша күні Павлодар облысы, Лебяжье ауданы, Қорт ауылында дүниеге келген.1949 жылы С.М. Киров атындағы Қазақ мемлекеттік Университетінің филология факультетіне қазақ тілі мен әдебиеті мамандығы бойынша оқуға түседі, университетті бітірген соң аспирантурада оқуын жалғастырады.Әдебиетші, қазақтың халық әндерін, халық ауыз әдебиетін зерттеуші, ірі фольклоршысы.Филология ғылымдарының докторы (1975 ж.).Қазақ Мемлекеттік Университетін 1954жылы тәмәмдап, осы университеттің аспирантурасын 1957жылы бітірген. 1957-1958 жылдары «Қазақ әдебиеті»газетінде, 1958-1984 жылдарында ғылыми академиясында ғылым қызметкері, 1982-1984 жылдарында Қазақ әдебиет және өнер институтының текстология және қолжазба бөлімінің қызметкерін атқарған.Уахатовтың ғылыми мақалаларында қазіргі қазақ прозасының озық туындыларын теориялық тұрғыдан талдаушылық бар. Ол қазақ прозасын зерделей жүріп, 1967-1969 жылдары М.Әуезов шығармаларының 12 томдығын,1976 жылы 20 томдығын 1,2,3-томдықтарынқұрастырып, шығарды. 1961-1964 жылы «Батырлар жыры», 1963 жылы «Қазақ эпосы»3-томын, 1964 жылы «Қазақ ертегілері», 1965жылы«Пернедегі термелер», 1978 жылы «Жар-жар» жинақтарын құрастырып шығарды.Уахатов Бекмұрат 1984 жылы 19 желтоқсанда Алматы қаласында қайтыс болды.«1941-1945 жылдардағы Ұлы Отан соғысы кезіндегі ерең еңбегі үшін» медалімен марапатталған. Павлодар облысында бір мектепке Б.Уахатов есімі берілген.
Әдебиеттер:
Уахатов Б. Таланттар, туындылар: (сын мақалалар жинағы) - Алматы: жинағы,1969. - 169 б.
Уахатов Б. Жамбыл және Мұхтар -Лениншіл жас.- 1972. - 12 мамыр.
Уахатов Б. Қазақтың халық өлеңдері - Алматы: Ғылым, 1974. - 288 б.
Уахатов Б. Көрнекті сыншы, ұлағатты ғалым: (Академик М. Қаратаев 70 жаста) Қызыл ту.- 1981. – 10 қантар.
Уахатов Б. Қазақтың тұрмыс-салт жырларының типологиясы Қазақ ССР ғылым академиясы. М.О. Әуезов атындағы әдебиет және өнер институты. - Алматы: Ғылым, 1983.- 160 б.
Уахатов Б. Көркемдік ізденістер: (әдеби сын мақалалар жинағы). - Алматы: Жазушы, 1991.- 208 б.
Уахатов Б. Ізденіс жемісі // Лениншіл жас.- 1977. - 12 сәуір.
Уахатов Б. Бейбіт күндердіңбедерлі бейнесі: (Төртінші мақала) // Лениншіл жас.- 1997. - 2 желтоқсан.
***
Төреқұлов Н. Асыл қазынамызды аралатқан:(Ғалым Б.Уахатов жайлы) // Лениншіл жас. - 1974. - 24 желтоқсан. - 10 қаңтар.
Жұртбаев Т. Халық өлеңдері қалай зерттелген?: (Жаңа кітаптар) // Қазақстан мұғалімі. - 1974. - 13 желтоқсан.
Сүтжанов С. Н.Мұхтар мектебінің мақтанышы: (Фольклорист-ғалым Б.Уахатовтың 70-жылдығына орай) // Сарыарқа самалы. - 2002. - 1 қараша. - 17 б.
Қаржау Д. Әуезовтың шәкірті: (Көрнекті ғалым Б.Уахатовтың туғанына 70 жыл) // Сарыарқа самалы. - 2003. - 9 қаңтар. - 6 б.
Боранбаев С. Ғылымда өшпес із қалдырған (ҒалымУахатовтың 75-жылдығына орай); Сағынбай Сағынбаев, Ернұр Рахимов// Сарыарқа самалы. - 2007. - 3 сәуір. - 6б.
Исакаева М. Есімі ел есінде: [Ғалым,әдебиеттанушы, филологияғылымдарының докторы Б.Уахатовжайлы бірер сөз] // Сарыарқа самалы. - 2007. - 22 қараша. – 12б.
Боранбаев С.Н. Ойланам да толғанам!:(Толғаулар,арнаулар) // Аққу үні. - 2012. - 4 тамыз. - 3 б.
Боранбаев С. Ұлы Мұхтар мектебінің мақтанышы[Ғалым-фольклоршы Бекмұрат Уахатовқа 80 жас] // Сарыарқа самалы. - 2012. - 5 шілде. - 15 б.
Өмірзақ Ә. Әдебиет сыншысы ұлықтаған ұлы күн (Уахатовтың 80жылдығына орай) // Аққу үні. - 2013. - 7 желтоқсан. - 4 б.
Садырбаев С. Бекболат Уахатов – 70 жыл // Аманат / құраст. Д. Н. Қазбекова, Ж. Т. Дүйсембаева. – Алматы, 2008. – 246 б.
Нарымбетов Ә. Бекмұрат салған бедерлі із // Аманат / құраст. Д. Н. Қазбекова, Ж. Т. Дүйсембаева. – Алматы, 2008. – 232 - 236 б.
Боранбаев С. Ғылымда өшпес із қалдырған: (Ғалым Б.Уахатовтың 75-жылдығына орай) / С.Боранбаев, Е.Рахимов // Аманат / құраст. Д. Н. Қазбекова, Ж. Т. Дүйсембаева. – Алматы, 2008. – 247 - 254 б.
Сүтжанов С.Н. Мұхтар мектебінің мақтанышы: (Фольклорист-ғалым Бекмұрат Уахатовтың 70-жылдығына орай) / С.Н.Сүтжанов, Е.К.Рахимов // Аманат / құраст. Д. Н. Қазбекова, Ж. Т. Дүйсембаева. – Алматы, 2008. – 240 - 244 б.
Майтанов Б. Ғалымның жеткен шыңы: [Ғалым Б.Уахатовтың туғанына 70 жыл] // Аманат / құраст. Д. Н. Қазбекова, Ж. Т. Дүйсембаева. – Алматы, 2008. – 236 – 239 б.
Тойшанұлы А. Бекмұрат Уахатов – халық өлеңін зерттеуші // Аманат / құраст. Д. Н. Қазбекова, Б. Б. Уахатов, Ж. Т. Дүйсембаева. – Алматы, 2010. – 345 – 353 б.
Дүйсембаева Ж.Т. Бекмұрат Уахатов – халық өлеңдерін зерттеуші // Аманат / құраст. Д. Н. Қазбекова, Б. Б. Уахатов, Ж. Т. Дүйсембаева. – Алматы, 2010. – 301 – 310 б.
Дүйсембаева Ж.Т. Мүсілім Базарбаев пен Бекмұрат Уахатов еңбектеріндегі шығармашылық үндестіктер // Аманат / құраст. Д. Н. Қазбекова, Б. Б. Уахатов, Ж. Т. Дүйсембаева. – Алматы, 2010. – 315 – 320 б.
Сахариев Б. Қаламдастар туралы толғаныс: [Ғалым Б. Уахатов жайлы] // Аманат / құраст. Д. Н. Қазбекова, Б. Б. Уахатов, Ж. Т. Дүйсембаева. – Алматы, 2010. – 341 – 345 б.
Төреқұлов Н. Асыл қазынамызды аралатқан: [Ғалым Б. Уахатов жайлы] // Аманат / құраст. Д. Н. Қазбекова, Б. Б. Уахатов, Ж. Т. Дүйсембаева. – Алматы, 2010. – 353 – 356 б.