Мария Серафимовна Тереник – тарих ғылымдарының кандидаты, профессор, тарихшы – өлкетанушы, Қазақстан Республикасының дербес зейнеткері, Павлодар қалалық маслихаты 2 шақырылымының депутаты (1999-2003 жж.), Павлодар қ. Құрметті азаматы. Мария Серафимовна қазіргі РФ Новосібір облысының Колыван ауданында дүниеге келген.  Абай атындағы Қазақ педагогикалық институтын бітірді (1951 ж.), Павлодар педагогикалық училищесінде тарих мұғалімі,  оқу ісі жөніндегі директордың орынбасары  (1951-1959 жж.), инструктор (1959-1962 жж.), аспирант (1962-1965 жж.), аға оқытушы, доцент, Павлодар индустриалды институтында тарих кафедрасының доценті, ПИИ ҒӨБ ғылыми қызметкері (1965-1991 жж.) қызметтерін атқарды.

Жергілікті басылымдарда өлкенің тарихы, революциялық қозғалыс, партия, комсомолдар туралы 400 – ден аса мақалалар шығарды. 20 кітап пен брошюралардың «Степан Царев» (1971 ж.), «Жизнь и подвиг узника Бухенвальда Григория Екимова» (2000 ж.), «Валентин Смушков: наказание без преступления» (2000 ж.), «Павлодарцы на полях сражений» (2000 ж.), «Командир крейсера «Аврора» на Иртыше» (2001 ж.), «Павлодар: это нашей истории строки», 1 басылым (2000 ж.), «Павлодар: это нашей истории строки», 2 басылым (2001 ж.), «Дорогами ГУЛАГа» (2001 ж.), «В помощь  члену кооператива собственников квартир» (3 басылым (1998 ж., 1999 ж., 2000 ж.)) авторы, «Очерк по истории комсомола Павлодарщины» (1958 ж.), «Наш Павлодар» (1970 ж.), «Борцы за советскую власть в Казахстане» (1987 ж.), «Забвению не подлежит» (1977 ж.), «Павлодарский индустриальный институт» (1983 ж.) және т.б. шығармалардың авторы.

«Құрмет белгісі» орденімен (1981 ж.), медальдармен, грамоталармен марапатталды. КСРО Журналисттер кеңесінің облыстық бөлімі сыйлығының лауреаты  (1988 ж.), Тарих және мәдениет ескерткіштерін қорғау Қазақ қоғамының құрметті мүшесі (1990 ж.), Павлодар индустриалды институтының Құрмет кітабына мәңгілікке енгізілді (қазіргі уақытта С. Торайғыров атындағы ПМУ), Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Алғыс хатымен марапатталды (2001 ж.).

Литература:

На страже здоровья павлодарцев: из истории здравоохранения Павлодаркой области / Авт.-сост. М.С. Тереник. - 1-е изд.- Павлодар, 2009. - 438 с.

Тереник М. Степан Царев / Под ред. П. Пахмурного. - Алма-Ата: Казахстан, 1971. - 84 с. - (Борцы за советскую власть в Казахстане)

Тереник М.С. Павлодарцы на полях сражений: [Е-копия книги]. - Павлодар: ЭКО, 2000. - 40 с. Тереник М.С. Жизнь и подвиг узника Бухенвальда Григория Екимова. - 1-е изд. - Павлодар: ЭКО, 2000. - 48 с.

Тереник М.С. Валентин Смушков: Наказание без преступления . - Павлодар: ЭКО, 2000. - 52 с. Тереник М.С. Павлодар: это нашей истории строки. Ч. 1: 1720 - 1945 - Павлодар: ЭКО, 2000. - 292 с.

Тереник М.С. Дорогами ГУЛАГа. - 1-е изд. - Павлодар: ЭКО, 2001. - 224 с.

Тереник М.С. Командир крейсера «Аврора» на Иртыше. -1 е изд. - Павлодар: ЭКО, 2001. - 60 с. Тереник М.С. Почетные граждане г. Павлодара / М.С. Тереник, Э. Д. Соколкин. - 1-е изд. - Павлодар, 2003. - 80 с: ил.

Тереник М.С. Павлодар: ступени роста (1720 - 2000 гг.): летопись восхождения / М.С. Тереник, Н.И. Чмых. - 1-е изд. - Павлодар: Дом печати, 2004. - 206 с.

Тереник М.С. Печать в Павлодарском Прииртышье: из истории русскоязычной прессы 1917 - 1963. - Павлодар: Дом печати, 2009. - 160 с.

Тереник М.С. На защите родных рубежей: К 65-летию Победы в Великой Отечественной войне. - Павлодар: Дом печати, 2010. - 407 с.

***

Тереник Мария Серафимовна: Биобиблиографический указатель / ИнЕУ, Научная библиотека. - Павлодар: ИнЕУ, 2010. - 74 с. - (Ученые ИнЕУ)

***

Тереник М.С. // Павлодарское Прииртышье: Энциклопедия. - Павлодар, 2003. - С. 572

Тереник М.С. // Тереник М. Почетные граждане Павлодара / М. Тереник, Э. Соколкин. - Павлодар, 2003

Тереник М.С. // Кто есть кто в Павлодарской области: (Книга первая). - Павлодар, 2006. - С. 508

Тереник М.С. // Почетные граждане - гордость Павлодара.  - Павлодар, 2010. - С. 84-85

***

Горбунов С. Помнить и передать потомкам: [о новой книге М. Тереник  «На защите родных рубежей»] // Казахстанская правда. -2011.-2 декабря. - С. 27

Лебедева И. Главная книга Марии Тереник: [о презентации книги "На защите родных рубежей" Марии Тереник] // Новое время. - 2012. - 12 января. -  С. 4-5

Чирикова Н. "Не помнить об этом нельзя": [о новой книге павлодарского историка М. Тереник "На защите родных рубежей"] // Звезда Прииртышья. -  2012.- 17 января.- С. 8