Солтанбайұлы Зекебай
Баянауыл ауданы
Зекебай Солтанбайұлы 1931 жылғы 15 наурызда Баянауыл ауданының Басшілік мекенінде дүниеге келген. Әкесі Солтанбай - дәулетті ортадан шыққандықтан болар, ит жүгіртіп, құс салып ән айтқан сері болған деседі. Жастайынан арабша, латынша, орысша әріп танып, Кеңес кезінде аймақтағы сауда бірлестігінің басшысы қызметін атқарған. 1942 жылы жасы әскер қатарынан асып кетсе де, соғысқа сұранып Дон өзенінің жағасында өткен қанды айқастарда қаза тапқан.
Зекебай Солтанбайұлы әкесі әскерге кеткеннен соң, сұрапыл соғыс жылдарында балалық шағын еңбек шебінде өткізген. Соғыс бітісімен атамыз Баянауыл қазақ орта мектебін, сосын Қарағанды оқытушылар институтын қазақ тілі және әдебиет факультетін тамамдап, ұстаздық жолға түседі.
Еңбек жолын жас ұстаз Омбы облысының, Есілкөл ауданының, Қасқат ауылының мектебінде бастайды. Көп ұзамай Павлодар облысының, Баянауыл ауданында жалғастырады. 1954-1957 жылдары Семейдің Крупская атындағы педагогикалық институтын сырттай оқиды. 1955-59 жылдары Баянауыл ауданы, Егінді бұлақ ауылында мұғалім болып қызмет етіп, 1960-1994 жылдары сол мектептің директоры болып еңбек еткен. Өмірінің 34 жылын ұстаздыққа арнаған Зекебай Солтанбайұлы КСРО мен Қазақ КСР-нің халық ағарту ісінің озық қызметкері, Ы.Алтынсарин атындағы медаль иегері, С.Торайғыров атындағы медаль иегері. Өмірін ағартушылықтан бөлек әлеуметтік-қоғамдық, мәдени шараларға да үлес қосқан. Жастайынан қалам алып өлең жазған атамыз демалысқа шыққаннан кейін «Жыр жиһазы», «Мәшһүр», «Жүсіп», «Көпеев», «Адам», «Айшуақ» деген кітаптардың авторы. Қазіргі таңда Баянауыл ауданының Құрметті азаматы.
Әдебиеттер:
Солтанбайұлы Зекебай Көпеев дастаны (Мәшһур туралы ІІІ кітап) : [Э-кітап көшірмесі]. / З. Солтанбайұлы. – Павлодар : 2005. – 1 электрон. опт. диск (CD-ROM)
Солтанбайұлы Зекебай Әулиелер медет бер : (Мәдени мұра). / З. Солтанбайұлы// Баянаула баурайы. – №31-32 (4 тамыз). - 6 б. 2006
Солтанбайұлы Зекебай Баян деген..." : (Поэзия). / З. Солтанбайұлы// Найзатас. – 2017. - №5. - 54 - 60 б.
Солтанбайұлы Зекебай Адам / З. Солтанбайұлы. – Екібастұз : 2012. – 204 б.
Солтанбайұлы Зекебай Жыр жиhазы : Өлеңдер жинағы. / З. Солтанбайұлы. – Павлодар : Полиграфия, 2001. – 144б.
Солтанбайұлы Зекебай Көпеев дастаны (Мәшһүр туралы ІІІ кітап) / З. Солтанбайұлы. – Павлодар : Полиграфия, 2005. – 226 б.
Солтанбайұлы Зекебай Мәшhүр : Толғау. / З. Солтанбайұлы. – Павлодар : ЭКО, 2001. – 178б.
Солтанбайұлы Зекебай Адам. Ғаламат : Мәшһүр Жүсіп туралы бесінші дастан. / З. Солтанбайұлы. – Екібастұз : ЭКО, 2012. – 204 б.
Солтанбайұлы Зекебай Жалынды демократ / З. Солтанбайұлы; суретші А. Солтанбаев. – Павлодар : ЭКО, 2011. – 216 б.
Солтанбайұлы Зекебай Жүсіп. 2-кітап / З. Солтанбайұлы; ҚР білім және ғылым министрлігі; С. Торайғыров атындағы ПМУ. – Павлодар : ЭКО, 2003. – 172 б.
Солтанбайұлы Зекебай Жыр жиhазы : өлеңдер жинағы. / З. Солтанбайұлы. – Павлодар : Полиграфия, 2001. – 144 б.
Солтанбайұлы Зекебай Көпеев дастаны (Мәшһүр туралы ІІІ кітап) : [Е-кітап көшірмесі]. / З. Солтанбайұлы. – Павлодар : Полиграфия, 2005. – 226 б.
Солтанбайұлы Зекебай Мәшhүр : Толғау. / З. Солтанбайұлы. – Павлодар : ЭКО, 2001. – 178 б.
***
Солтанбаев Зекебай Азаматы еді Алаштың... : (Тасболат Шаяхметов жайлы). // Сарыарқа самалы. – 2014. - 7 тамыз. - 5 б.
Солтанбаев Зекебай Армысың, ағайын! // Сарыарқа. – 1992. - №5. - 13 - 15 б.
Солтанбаев Зекебай Бала дастан немесе солай, Әбе! // Найзатас. – 2013. – №2. - 57 - 74 б.
Солтанбаев Зекебай Мәшһүр Жүсіп-әлемдік тұлға! // Ақбеттау. – 2017. - №1. - 12 - 13 б.
Солтанбаев Зекебай "Кереку" атауы - қазақтың көне сөзі : ["Кереку" - қазақтың бұрыннан келе жатқан төл сөзі жайлы]. // Жас қазақ үні. - 2007. – 14 қыркүйек. – 9 б.
Солтанбаев Зекебай "Қасым ата" : [О.Қожановтың "Қасым аға" кітабы жайлы].// Сарыарқа самалы. – 30 қыркүйек. - 6б. 2008
Солтанбаев Зекебай 100 жылдық Шапық, Зейін мерейтойы! : Айтыс // Баянтау. – 2012. - 1 маусым. - 2 б.
Солтанбаев Зекебай Ағаттық : (өлең). // Сарыарқа самалы. – 2015. - 10 қыркүйек. - 17 б.
Солтанбаев Зекебай Аналар жүрегі - поэзия // Сарыарқа самалы. – 2010. – 18 мамыр. – 4 б.
Солтанбаев Зекебай Арқаның әнші ағасы Тоғандықов : [әнші, Қазақ КСР-нің еңбек сіңірген әртісі Жабай Нұржанұлы Тоғандықов жайлы]. / // Сарыарқа самалы. - 2009. – 10 қазан. – 5 б.
Солтанбаев Зекебай Әдемі байлық - "Сыр сандық" : ["Сыр сандық" кітабы туралы]. // Сарыарқа самалы. – 2017. - 3 маусым. - 6 б.
Солтанбаев Зекебай Ғасырларды келе жатыр "Дат" жалғап : (Қазақ хандығына 550 жыл). / // Сарыарқа самалы. – 2015. - 17 наурыз. - 6 б.
Солтанбаев Зекебай Дәулетбай батыр // Сарыарқа самалы. - 2008. – 31 шілде. – 15 б.
Солтанбаев Зекебай Жақұт жинақ : [Арман Қанидың "Сен және мен" өлеңдер жинағы жайлы]. // Сарыарқа самалы. – 2012. – 25 қазан. - 17 б.
Солтанбаев Зекебай Кешкі самал : (Мәдени мұра бағдарламасы). // Баянаула баурайы. - 2006– 24 ақпан. - 3 б.
Солтанбаев Зекебай Қазақ тілінің құнын кетірмейік // Сарыарқа самалы. – 2009. – 28 сәуір. - 4б.
Солтанбаев Зекебай Пәрменді басшы: [Балтабай Бекжанұлы Сейсенбеков туралы] // Сарыарқа самалы. - 2013. – 19 наурыз. - 9 б.
Солтанбаев Зекебай Сұлтанмахмұт ақынның шәкірті : [С.Торайғыров] // Сарыарқа самалы. - 2008. – 12 сәуір. - 6б.
Солтанбаев Зекебай Ұятсыз! Азғын! : (Өлеңдер). // Сарыарқа самалы. - 2013. – 14 наурыз. - 20 б.
***
Ардагер ұстаз, ақын Зекебай Солтанбаев: "Шабыт сыйлауда Баянтауым осал болған жоқ" ; әңгімелескен Асыл Әбіш// Сарыарқа самалы. - 2008. – 29 мамыр. - 4 - 5 б.
Зекебай Солтанбаев: Ұлтқа қызмет етуіміз керек : (Ұстаз-қаламгер Зекебай Солтанбаевпен сұхбат). ; Әңг. Фархат Әміре// Сарыарқа самалы. – 2016. - 18 тамыз. - 8 б.
Қадырова Жанаргүл Ақбеттаудың абызы - Зеке аға // Парасат. – 2014. - №8. - 18 б.
Қадырова Жанаргүл Ақбеттаудың абызы : [Ұлағатты ұстаз, ақын, сазгер, қаламгер Зекебай Солтанбайұлы туралы]. / Ж. Қадырова// Сарыарқа самалы. – 2011. – 10 қыркүйек. – 4 б.
Қадырова Жанаргүл Ақбеттаудың абызы - 80 жаста! : [мерейтой] // Отарқа. – 2011. – 8 қыркүйек. - (№36). - 5 б.
Қаңтарбаев Амангелді Тау тұлға : [Солтанбаев Зекебай туралы]. // Шаһар. - 2011 – 24 маусым. - 12 - 13 б.
Қаңтарбаев Амангелді Ұстаз болу - жүректің батырлығы : [Ұлағатты ұстаз Зекебай Солтанбаев жайлы] // Сарыарқа самалы. – 2011. – 14 шілде. - 4 – 5 б.
Мәшһүрдің аруағы қолдады" : [С.Торайғыров атындағы облыстық кітапханада Зекебай Солтанбайұлының "Адам" атты кітабының тұсаукесері өтті]. // Сарыарқа самалы. – 2012. – 13 желтоқсан. - 14 б.