Ақын, жазушы, кинодраматург 1951 жылы 4 қазанда Көкшетау қаласында мұғалімдер отбасында туды. Кезінде Шоқан Уәлихановтың ата қонысы болған Сырымбет ауылында мектеп табалдырығын аттады, ақынның өзі де түп-тегі жағынан ұлы ағартушы-ғалымның туысы болып келеді.

Алғашқы игерген мамандығы – инженер-металлург, кейіннен Мәскеудегі режиссерлер мен сценаристердің Жоғарғы курсын Эмиль Лотянудың шеберханасы бойынша тамамдады, сондай-ақ КСРО Жазушылар одағының жанындағы Жоғарғы әдеби курсты бітірді, мұнда ол Александр Межировтен дәріс алды. Қазақ КСР ҒА Металлургия институтында зерттеуші-инженер, «Қазақфильм», «Мосфильм» киностудияларында сценарист, режиссер, редактор, Қазақстан баспаларында редактор болып қызмет істеді. 1971 жылы Олжас Сүлейменовпен танысуы жас ақынның өмір жолын күрт  өзгертіп,  әдебиетке  біржола  бет бұруға  себепші  болды.

Тырнақалды туындысы 1975 жылы «Простор» журналында жарық көрді, бұдан соң өлеңдері мен поэмалары дүниежүзінің көптеген елдерінің мерзімді басылым беттерінде жарияланды. Оның поэтикалық шығармалары әлемнің көптеген тілдеріне аударылған, алыс және жақын шетелдердің әдеби антологияларына енген. Қазақстан, Ресей, Украина, Армения, Түркия, АҚШ, Ұлыбритания, Малайзия, Моңғолия, Польша, Франция, Сербия елдерінің баспаларынан шыққан отыздан астам поэзия және прозалық кітаптардың авторы. 

Бүкіләлемдік поэзия күнін өткізу жөніндегі идея авторы, ол мұны Андрей Вознесенский мен Белла Ахмадулинаның 1996 жылы Алматыда өткен поэтикалық кештерінде алғаш рет жария етті. 
Бірқатар халықаралық әдеби сыйлықтардың, оның ішінде халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығының, тәуелсіз «Тарлан» сыйлығының лауреаты. Бүкіләлемдік поэтикалық конкурстың (Нью-Йорк, АҚШ) жеңімпазы.

Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген қайраткері (2011), Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген қызметкері (1998), әдебиет саласы бойынша Қазақстан Ленин комсомолы сыйлығының иегері (1986), «Мәдениет және өнер» номинациясы бойынша «Ел тұлғасы – «Имя Родины» халықтық байқауының жеңімпазы.

Әдебиет пен өнер саласы бойынша 2020 жылғы ҚР Абай   атындағы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты («Достояние души» поэтикалық жинағы үшін).

Чернобыльдегі АЭС апатының (1986–1988) зардаптарын жоюға қатысушы. Қазақстан Жазушылар одағы басқармасының хатшысы. Қазақ және Орыс ПЕН-клубтарының мүшесі.

Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің құрметті профессоры.

Қырым әдебиет академиясының (Симферополь қаласы, Қырым Республикасы) академигі. Қазақстан журналистикасы академиясының  академигі.

Әдебиетшілердің Европалық конгресінің (Прага қаласы) басқарма мүшесі, мұнда ол Орталық Азия аумағы мен Қазақстанның өкілі саналады.

«Парасат» орденімен, II дәрежелі «Достық» орденімен, Қазақстан, Ресей, Украинаның медальдарымен марапатталған.

Халықаралық Бейбітшілік және келісім комитетінің (Мәскеу) «Мәдениетке сіңірген еңбегі үшін» орденінің иегері. Көкшетау қаласының құрметті азаматы.

Әдебиеттер тізімі. Мақалалар:

Қанапиянов Б. Ғасырларға шегінемін тереңдеп: Өлеңдер /қазақшаға ауд.Д.Стамбеков. // Дала. – 2001. - №8. – 24 – 25 б.

Қанапиянов Б. Алуан - алуан ақындар: Өлеңдер / Тәржімалаған М.Ерімбетов // Жұлдыз. – 2009. – №12. - 134 – 136 б.

Қанапиянов Б. Әлем таныған Олжас (Сүлейменов) // Қазақ әдебиеті. – 2006. - 12 мамыр. – 5 б.

Қанапиянов Б. Ғасырлар тоғысында: [орыс жазушысы Юрий поляков туралы] // Қазақ әдебиеті. – 2014. - 31 қазан - 13 қараша. - 19 б.

Қанапиянов Б. Ғұмыр жолын тұйықтап / Б. Қанапиянов; Ауд Д. Стамбеков, М. Ерімбетов, С.Ақтаев // Жұлдыз. 2011. – №9. - 140 – 142 б.

Қанапиянов Б. Мәңгілікке барар жол: [Жазушы Дулат Исабеков туралы] // Мәдениет. – 2012. – №12. - 29 б.

Қанапиянов Б. Отан танудың кілті...: (Топонимика мен халық ауыз әдебиеті). // Қазақ әдебиеті. – 2016. - 14 - 20 қазан. - 6 – 7 б.

Қанапиянов Б. Рухы мәңгі өлеңдер: [Қазақстандағы Пушкин жылы мен Ресейдегі Абай жылы жайлы] // Қазақ әдебиеті. – 2006. - 28 сәуір. – 22 б.

Қанапиянов Б. Алтын мүйіз ай төнеді төбеден... : өлең]. // Жұлдыз. – 2001. -  №10. – 23 – 25 б.

Қанапиянов Б. Бақшасарай // Juldyz. – 2021. - №7. - 9 - 13 б.

Қанапиянов Б. Гвардия сержанты: [Жазушы майдангер Кемел Тоқаев туралы толғау] / Орыс тілінен аударған Б. Хабдина // Қазақ әдебиеті. – 2020. - 8 мамыр. - 6 - 7 б.

Қанапиянов Б. Абайдың алғашқы кітабы ; Аударған Балжан Хабдина// Қазақ әдебиеті. – 2020. - 20 қараша. - 26 - 27 б.

Қанапиянов Б. Жазған жырым өлмейді // Juldyz. – 2021. - №7. - 3 - 8 б.

Кітаптар:

Қанапиянов Б. Тікшырқау: өлеңдер мен поэмалар. / Б. Қанапиянов; құраст. С. Ақтаев. – Алматы : Жібек жолы, 2000. – 160 б.

Қанапиянов Бақытжан  Шығармалары: екі томдық. / Б. Қанапиянов1 т. . – Алматы: Жібек жолы, 2020. – 576 б.

Қанапиянов Бақытжан  Шығармалары / Б. Қанапиянов2 т. . – Алматы: Жібек жолы, 2020. – 708 б.

Б.Қанапиянов туралы мақалалар:

Ақтаев С. Бұлан жырлы Бұла ақын: [Ақын Бақытжан Қанапиянов жайлы] //

Ақиқат. – 2001. - №9. – 80 – 84 б., // Juldyz. – 2021. - №7. - 13 - 19 б.

Ақсұңқарұлы С.  Алаш ақындары // Juldyz. – 2021. - №7. - 25 б.

Әскербекқызы Ж. Талғамы биік қаламгер: (поэзия, проза және аударма жанрында өнімді еңбек етіп жүрген қарымды қаламгер, талантты ақын Бақытжан Қанапиянов туралы). // Қазақ әдебиеті. – 2012. – 17 - 23 тамыз. - 7 б.

Базарбай С. Қарымды қаламгер: [Бақытжан Қанапиянов ақын туралы] // Ана тілі. – 2012.  – 6 - 12 қыркүйек. - 8 б.

Байбол Ә. Талғам мен талғамсыздық: (Ардың ісі). / Ә. Байбол; Әлібек Байбол// Қазақ әдебиеті. – 2011. – 12-18 тамыз.- 1,4 б

Есімханова А. Ғасырларға шегінемін тереңнен": [Белгілі қаламгер, ақын, прозашы әрі режиссер Бақытжан Қанапияновтың 60 жасқа толу мерейтойы "Шаңырақ" халық шығармашылығы және ойын-сауық орталығында өтті] // Сарыарқа самалы. – 2011 – 13 қазан. - 1 б.

Жайлыбай Ғалым Бақытжан Қанапияновқа / Ғ. Жайлыбай// Juldyz. – 2021. - №7. - 25 - 26 б.

Қажыбаев Т. Шортан көлге: ("Хан Кене" кітабынан) // Juldyz. – 2021. - №7. - 24 б.

Мархаба Т. Жыр мен сурет үйлесімі: (С.Торайғыров атындағы облыстық кітапханасы балалар көркемсурет мектебімен бірлесіп жаңа жобаны қолға алды. Онда Қазақстанның Мемлекеттік сыйлығының лауреаты, ақын, жазушы, аудармашы, жерлесіміз Бақытжан Қанапияновтың "Достояние души" жинағындағы өлең мазмұнын қылқаламмен қағаз бетіне түсіреді) // SARYARQA SAMALY. – 2021. - 18 мамыр. - 8 б.

Оразалы Торғын Ақынмен жүздесу: (С.Торайғыров атындағы облыстық кітапханада Мемлекеттік сыйлықтың иегері, халықаралық "Алаш" әдеби сыйлығының лауреаты, ҚР мәдениет қайраткері, ақын Бақытжан Қанапияновтың шығармашылық кеші өтті). / Т. Оразалы// SARYARQA SAMALY. – 2021. - 9 қырқүйек. - 18 б.

Салықов К. Қанапиянов әлемі // Қазақ әдебиеті. - 2011. – 30 қыркүйек. – 6 б.

Салықов К. Ұстазымның соғып тұрған жүрегі: (Жыр шашу) // Juldyz. – 2021. - №7. - 22 -23 б.

Сариев Ш. Жыр шашу: Арнау // Juldyz. – 2021. - №7. - 23 - 24 б.

Смайылов К. "Қыз Жібек" дастанын орыс тіліне аударған: [Жазушы Б.Қанапиянов жайлы] // Жас Алаш. – 2001. – 25 қыркүйек. – 5 б.

Темірбай Алмас "Жұмақ жұрт" кітабынан // Juldyz. – 2021. - №7. - 26 б.

Талғамы биік қаламгер // Juldyz. – 2021. - №7. - 19 - 21 б.

Хабдина Б. Әлемді жүрегіне сыйғызған : [Ақын Бақытжан Қанапияновтың шығармашылығы жайлы] // Егемен Қазақстан. - 2006. – 5 желтоқсан. – 6 б.

Хабдина Б. Қарымды суреткер: [Белгілі ақын, жазушы Бақытжан Қанапияновтың "Светлячки" кітабы 2012 жылғы Мемлекеттік сыйлығына ұсынылған шығарма] // Егемен Қазақстан. – 2012. – 15 тамыз. - 6 б.

Хабдина Б. Қазақ ақыны жан бахыт  : [Бақытжан Қанапиянов туралы ой-толғамдар] // Қазақ әдебиеті. – 2020. - 11 қыркүйек. - 9, 14 б.

Жұлдызды түгел тарыдай септім уыстап...: [Ақын, жазушы Бақытжан Қанапиянов жайлы]. // Қазақ әдебиеті. – 2021. - 19 ақпан. - 14 - 15 б.

Б.Қанапиянов туралы кітаптар:

Салықов Кәкімбек Ұстазымның баласы: өлеңдер мен аудармалар. / К. Салықов. – Алматы: Жібек жолы, 2001. – 42 бет