Қашыр ауданы

Аудандағы барлық жолдардың жалпы ұзындығы 1203 километр, соның ішінде табиғи-қара жол 335,7 километр.

Аудан 1963 жылғы 2 қаңтардағы Қазақ ССР Жоғары Кеңес Президиумының Жарлығымен, Максим-Горький ауданы жойылғаны және оның аймағын Кашыр ауданының құрамына тапсыру нәтижесінде құрылған.

Максим-Горький ауданы 1928 жылғы 23 маусымда Федоров ауданының атын өзгертуге байланысты құрылған. Федоров ауданы 1928 жылғы 17 қаңтарда құрылған.

1934 жылдан бастап Павлодар қаласынан 112 километрде орналасқан Кашыр ауылы аудан орталығы болып табылады.

Солтүстікте және солтүстік-батыста аудан Железинка ауданымен, солтүстік-шығыста Ресей Федерациясының Карасук ауданымен, шығыста Успен ауданымен, оңтүстік пен оңтүстік-шығыста Павлодар аудандарымен шектес болады. Батыста Қашыр ауданының табиғи шекарасы Ертіс өзені болады.

1928 жылы ауданның халық саны 4042 шаруада бірлескен 21984 адам құрады.

Облыстың Мемлекеттік мұрағатының құжаттары бойынша ауданның орыс тілді халқы - ресейдің Еуропа бөліктерінен, Харьков, Самара, Саратов, Каменец-Подольск, Мәскеу, Тамбов, Казань, Чернигов губернияларынан қоныс аударып келгендер.

Аудан аумағы Ертіс жазығы мен Кұлынды даласының торабында орналасқан. Бедері жазық. Климаты ызғарлы-континенттік. Қаңтардың орташа температурасы 18-19 градус, шілденің +20+21 градус. Атмосфералық жауын-шашынның жылдық саны 250-300 мм құрайды. Топырақтары талшынды, құмды. Аудан аумағында 50 шақырым ұзына бойы Ертіс өзені ағады, ұсақ көлдер көп. Селеу, бөтеге, ермен, көктерек өседі. Қасқыр, қарсақ, түлкі, қоян, үйрек, қаз, аққулар бар. Тұщы көлдерде – мөңке балық, алабұға, шабак, шортан балықтары бар.

Ауданда пайдалы қазбалардан глаубер және ас тұздың кен орындары, кірпіш, жабынғыш жасайтын балшық бар. Оның қоры шексіз.

Аудан шаруашылығының негізгі бағыты - дәнді мал шаруашылығы. 1928 жылы ауданның егістік жері 27196,43 десятина. Астық өнімділігі орта есеппен сұлының десятинасынан 45 пұт, бидайдың 35 пұт алынды.

1928 жылдың мәліметтері бойынша малдар саны 43737 болды, соның ішінде ірі қара малдың саны-10739, қой мен ешкі саны-17760, жылқы саны -4730 , шошқа саны-767, түйе саны-212. Ауданда 2 агрономиялық учаскесі, 2 ауыл шаруашылығының серіктестігі, тұқымды мал өсіретін 2 зауыт, 13 колхоз, 8 тұтынушылар қоғамы.

1928 жылы мәдени-ағарту мекемелерінен 18 мектеп, сауатсыздықты жоюдың 2 орны, 2 медициналық және 1 ветеринариялық орны жұмыс істеді.

Соғыс алдында 1939 жылдың санағы бойынша аудан халқының саны 24385 адам болды. 1941 жылдың 1 қаңтарына ауданда 41 колхоз, 3 совхоз, 3 МТС болды.

Аудан шаруашылықтарының 823035 шаршы километр пайдаланатын жері болды, соның ішінде егістік 287209 шаршы километр.

Кашыр ауылының облыс орталығымен телефон-телеграфтық байланысы болды. Аудан ішінде Кашыр ауылы телеграфпен 8 ауылдық кеңесімен байланыс орналастырылды.

1959 жылдың санағы бойынша аудан халқының саны 48782 адам болды. Аудан құрылған 1963 жылы 4 колхоз, соның ішінде 2 балық аулайтын, 8 совхоздар болды.

Тың жерлерін игеру жылдары /1954-1962 / 313020 гектар көтерілді. Егістік алқабы 411072 гектарды құрады. 1963 жылы суландырылатын жерлер 139 гектарда орналасты.

Колхоздарда 2 мал шаруашылығының фермасы болған, онда 2704 ірі қара мал, соның ішінде 787 сиыр, 7510 қой мен ешкі, 2335-шошқа, 605-жылқы, 4385-құс болды. Совхоздарда мал басы 130390 дейін болатын. Соның ішінде: ірі қара мал саны -38012 , соның ішінде сиыр басының саны -12162, қой мен ешкі саны-67196 , шошқа саны -21945, жылқы басының саны -3237, құс саны-34238 болды.

Аудан өнеркәсібі Песчан жөндеу зауытымен, темір-бетонды және конструкциялар комбинаты, тұрмыс қажетін ету комбинаты, қамыс зауытымен, баспаханамен, тұрмыс шеберханаларымен көрсетілген.

1963 жылы аудан халқына 1 мәдениет үйі, 11 клуб, 23 кітапхана, 20 стационарлық қондырғы, 6 көшпелі кино қызмет көрсететін. Ауданда 70 мектеп жұмыс істейтін. Соның ішінде 40-бастауыш, соның ішінде 12-қазақ мектебі, 21-сегізжылдық, соның ішінде-2 қазақ мектебі, 1 мектеп-интернат.

Аудандағы 3 балалар үйінде 326 бала тәрбиеленетін, 33 бала бақша, ондағы балалар саны-1225. Халыққа медициналық қызмет көрсететін-10 аурухана, 1 туберкулез диспансері, 24 ФАП, 1 әйелдер консультациясы, 1 санэпидстанциясы болатын.

1963 жылы халыққа сауда және тұрмыс қызметін көрсететін 164 дүкен, 12 асхана, 21 шеберхана, 5 етік шеберханасы, 6 шаштараз жұмыс істейтін.

Павлодар облысының Мемлекеттік мұрағаты Кашыр ауданын осылай бейнелейді.

1965 жылдан бастап Кашыр ауылы қалалық ауыл категориясына жатады.

Кашыр ауданының аймағында келесі 13 ауылдық кеңесі орналасатын:

1. Байқоныс /орталығы Байқоныс ауылы/;

2. Береговой /орталығы Береговой ауылы/;

3. Березов /орталығы Березов ауылы/;

4. Бобров /орталығы Жаңабет ауылы/;

5. Вернен /орталығы Львов ауылы/;

6. Воскресен /орталығы Воскресен ауылы/;

7. Жаңақұрылыс /орталығы Трофимов ауылы/;

8. Иванов /орталығы Иванов ауылы/;

9. Калинов /орталығы/;

10. Коммунар /орталығы Фрументьевка ауылы/;

11. Октябрьскі /орталығы Октябрьск ауылы/;

12. Песчан /орталығы Песчан ауылы/;

13. Федоров /орталығы Федоров ауылы/.

1992 жылғы 28 ақпандағы 22 шақыру Халық депутаттарының Качир ауылдық 7 кеңесінің «Қалалық үлгілі Качир ауылы Қашыр ауылына және халық депуттарының Качир кенттік Кеңесінің Кашыр ауылдық кеңесіне өзгеруі туралы» №14 Қаулысы 1992 жылғы 30 маусымдағы 21 шақыру 10 сессиясының халық депутаттарының аудандық кеңесінің «Қалалық үлгілі Качир ауылының статусын Қашыр ауылына өзгерту туралы» қаулысы.

Качир аудандық әкімшілігі басшысының №752 «Халық депутаттары жергілікті Кеңесінің өкілеттігін мерзімнен бұрын тоқтату туралы Қазақстан Республикасы Заңын іске асыру» Шешімі негізінде ауылдық қенестер өз қызметін тоқтатты.

Аудан әкімінің 26.02.1996 ж. «Ауыл әкімдерін тағайындау туралы» №140 Шешімі негізінде ауылдық кеңестер ауылдық окруктеріне өзгертілді, округтер ауданның аймағында орналасқан.

2001 жылы ономастика комиссиясының Қаулысы негізінде «Качиры» ауылы «Қашыр» ауылы деп аталды, аудан Качиры болып қалды.

Павлодар облысы әкімдігінің 2007 жылғы 14 желтоқсандағы №1 Қаулысы мен Павлодар облыстық Мәслихатының 2007 жылғы 14 желтоқсандағы №50/3 «Павлодар облысы Качир ауданының әкімшілік-аумақтық құрылысындағы өзгерістер туралы» бірлескен Шешімі негізінде Қашыр ауылдық округі Тереңкөл ауылдық округіне, Қашыр ауылы Тереңкөл ауылына өзгертілді.